cultuur op de eilanden

Zondag 11 januari 2026 15.30 – 17.30 uur
Lezing Stoïcisme en muziek door Annette van der Elst

Op 11 januari as. vertelt filosofe Annette van der Elst over ‘geneeskunst voor de ziel’: stoïcisme en muziek. De stoïcijnse levensbeschouwing krijgt tegenwoordig relatief veel aandacht; minder bekend is wat de stoïcijnen dachten over muziek en haar therapeutische kracht. Annette gaat in deze lezing in op de invloed van het stoïcisme op muziek: van Italiaanse madrigalen en Franse Renaissancemuziek tot Pink Floyd en het Franse chanson. 

Niet je gevoel onderdrukken is stoïcijns! 
De toestand van de wereld, beledigingen naar je hoofd, boosheid, verdriet en angst die je in de greep houden… wat kunnen we leren van de stoïcijnse filosofie, het denken van onder anderen Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius – en van moderne, hedendaagse denkers als Nancy Sherman en de Stoa Gallica?
Anders dan soms gedacht wordt, gaat het niet om het onderdrukken van de emoties waar we ‘last ‘van hebben. Maar waarom wél? In deze lezing neemt Annette ons mee in de stoïcijnse levensbeschouwing en praktische filosofie, die we kunnen zien als ‘geneeskunst voor de ziel’. De stoïcijnse filosofie kwam op in het oude Griekenland, toen Athene na de dood van Alexander de Grote in crisis raakte. Met de Romeinse stoïcijnen, en hun gerichtheid op het ‘reguleren’ van destructieve emoties als angst, woede en verdriet, beleefde de school een hoogtepunt in populariteit. Ook in deze tijd leren de stoïcijnen ons dat niet onderdrukken de weg is, maar opnieuw kaderen, nieuwe perspectieven innemen – zodat je niet overweldigd wordt door problemen, moeilijkheden of mentale pijn.

Muziek 
Waar de stoïcijnse levensbeschouwing tegenwoordig relatief veel aandacht krijgt, is minder bekend hoe de stoïcijnen dachten over muziek, en de therapeutische kracht daarvan. Annette van der Elst gaat in deze lezing uitgebreid in op de invloed van het stoïcisme op muziek: van de Italiaanse madrigalen, muziek uit de Franse Renaissance tot en met Pink Floyd en het Franse Chanson.

Aanmelden? Kijk hier.

Heel graag zien we je op 11 januari!

Op 24 november 2025 is Wouter Jacobs overleden. Wouter heeft bijna 10 jaar samen met Daan Mulder de lezingen georganiseerd voor Cultuur op de Eilanden. Daarnaast onderhield hij de website. Wouter was een wijs en aimabel mens. Wij wensen zijn vrouw Leni, zijn kinderen en kleinkinderen veel sterkte met het verwerken van dit grote verlies.

Zondag 14 december 2025 15.30 – 17.30 uur
Lezing De mannen van Michelangelo door Max Put

In 1790 verwierf het kersverse Haarlemse Teylers Museum in Rome een grote collectie Italiaanse tekeningen uit het bezit van de Zweedse koningin Christina, waaronder 22 bladen van een grootmeester van de renaissance: Michelangelo. Ze tonen voornamelijk delen van mannenlichamen, een thema dat het werk van Michelangelo gedurende zijn lange loopbaan als kunstenaar domineerde. Dit was voor het museum aanleiding om, 550 jaar na Michelangelo’s geboorte, een tentoonstelling te organiseren rondom het mannelijk lichaam in diens werk. Deze is te bezoeken van 15 oktober 2025 tot en met 25 januari 2026 en omvat – naast tekeningen uit Teylers eigen bezit – bruiklenen uit onder meer het Louvre en de Britse koninklijke collectie. Bijzonder is ook dat er voor het eerst in Nederland een beeld van Michelangelo te zien is, afkomstig uit het Bargello museum in Florence.

Max laat zijn licht schijnen op de centrale betekenis van het mannenlichaam in het werk van Michelangelo, die tijdens zijn leven al ‘Il Divino’ (‘de Goddelijke’) genoemd werd.

Fotoreproductie van het fresco De schepping van Adam door Michelangelo in de Sixtijnse kapel, Rijksstudio Rijksmusuem

Aanmelden? Kijk hier.

Heel graag zien we je op 14 december!